Open Air Cinema:
Unieke filmavond in Gouda
Filmgeschiedenis in een modern muzikaal jasje bij So What!
De zomer kondigt al een beetje zijn einde aan en de zon gaat steeds vroeger onder. En daarmee doet het korte seizoen van de openlucht-film zijn intrede. Net als vorig jaar zet het Filmhuis buiten een filmdoek neer, dit jaar in samenwerking met So What!.
Kom zondagavond 15 september naar So What! en beleef onder de sterren de grensverleggende Oekraïense filmklassieker De man met de camera (uit 1928) met een live gemixte soundtrack door DJ KLUMSI. De entree is gratis – er is een beperkt aantal plekken – stoelen zijn aanwezig.
Filmhuis Gouda en Poppodium So What! slaan de handen ineen voor een avond waarin cinema en muziek op unieke wijze samensmelten. Dziga Vertov's pioniersfilm komt van voor de tijd van de geluidsfilm. DJ KLUMSI tovert daar in de openlucht bij So What! live een eclectische soundtrack bij, van soul tot moderne electronica.
De film
De man met de camera is maar zelden te zien in Nederland. De zwijgende Oekraïense avant-garde film uit de vroege filmgeschiedenis belandde in de Sovjet-unie al gauw op de plank. In de film legt een cameraman één dag in het leven van de grote stad vast, het ‘nieuwe huis van de Sovjetmens’, in al z'n machinedynamiek. Vertov filmde daarvoor in Kiev, Charkiv en Odessa.
Het is een ode aan het stadsleven en tegelijk een lesje film voor de toen relatief onervaren filmbezoeker. Want Vertov zocht naar een manier om met film de waarheid te tonen, ver van de fictie en het drama van theater en literatuur. Film als een eigen en uniek nieuw medium. Hij toont de kijker ook de bouwblokken van de cinema en waartoe dit nieuwe medium in staat is, en hoe perspectief en montage de kijker stuurt maar ook kan manipuleren.
Hij experimenteerde daarom met nieuwe technieken en montage en brengt een duizelingwekkende stroom beelden op gang. Een verhaal is niet nodig – de camera zelf vertelt wat er te zien is. Met zijn ideeën en zijn krachtige visuele stijl laat Vertov ons de energie van de nieuwe sovjetmaatschappij beleven, die vanaf de revolutie in hoog tempo werd opgebouwd, en de fascinatie voor de vooruitgang. Het is een film nog vol van het idealisme over de kersverse communistische heilstaat en vol vertrouwen op een schitterende toekomst. Niet veel later zou de avant-garde waar Vertov deel van uitmaakte in de Sovjet-unie uit de gratie vallen, het einde van de vooruitstrevende kunst.
Dat de originele versie van deze klassieker nog vertoond kan worden, is te danken aan Vertov zelf, die bij een bezoek aan Nederland in 1931 een filmkopie achterliet bij de Filmliga in Rotterdam. Die werd de basis voor de recente restauratie door het EYE/Filmmuseum.
Poppodium So What!
In het bruisende muziekcentrum voor jong en oud is voor ieder wat wils: van rock, pop, hiphop tot elektronische muziek en altijd betaalbaar. Op de intieme locatie in het hart van Gouda sta je dicht bij je favoriete artiesten en kun je de energie van muziek beleven in een ongedwongen sfeer. Voor muziek, gezelligheid en leuke mensen is So What! the place to be.
Op het buitenterrein van So What! vindt zondag 15 september de openluchtvoorstelling plaats. De voorstelling begint om 21.00u. De entree is gratis maar het aantal stoelen is beperkt. Kom dus op tijd.
Adres: Vest 30, 2801 VE Gouda
Dziga Vertov (1895-1954)
Deze pionier van de film werd in Polen geboren en veranderde zijn naam van David Kaufman naar de Oekraïense artiestennaam Dziga Vertov. Vanaf de Oktoberrevolutie in 1917 begon hij zijn carrière als bevlogen jonge twintiger met bioscoopjournaals, ten dienste van de nieuwe staat, met zijn broer Michael als cameraman en vrouw Jelizaveta Svilova als filmmonteur. Beide werkten later ook mee aan zijn meesterwerk De man met de camera en komen daarin ook in beeld ‘als zichzelf’, filmend en monterend.
Een ‘honger naar waarheid’
Vertov zocht vanaf het begin naar een kunstvorm die in plaats van het traditionele burgerlijke (‘westerse’) narratief zocht naar het objectief verbeelden van het echte leven – de camera als verlengde van het menselijk oog. In dezelfde periode maakte Robert Flaherty pas de allereerste ‘ware’ documentaire, Nanook of the North (1922) en niet veel later werden in Duitsland zogenaamde stads-symfonieën gemaakt zoals Berlin: Sinfonie einer Großstadt (1927) en Menschen am Sonntag (1930) die de dynamiek van het stadsleven verbeelden. Vertov's Man met de camera onderscheidt zich daarvan door een heel eigen signatuur, maar ook door film zelf in zijn werk te betrekken.
De esthetiek die hij ontwikkelde was revolutionair en anti-bourgeois. Hij wilde de ’chaos van de visuele fenomenen die het universum vullen’ vastleggen. Met het construeren en organiseren van deze rauwe beelden volgens zijn theorie van het ‘filmoog’ probeerde hij een nieuw en betekenisvol soort film het licht te laten zien, met meer dan wat je als kijker ooit zelf zou kunnen waarnemen. De man met de camera is daarvan het meest geslaagde voorbeeld.
Vertov's films waren van grote invloed op latere filmmakers. Als hedendaagse filmkijker zou je bijna vergeten hoe vooruitstrevend zijn werk is, met toen nieuwe gereedschappen als beeldbevriezingen, dubbelbeelden en split-screens, versnellingen en vertragingen, associatieve montage of monteren op beweging en stukjes animatie. Het is verrassend te zien dat alles wat je eerder een MTV-clip zou toedichten een eeuw geleden al is bedacht.
